Doçent Dr. Lütfi Apilioğulları
Üretim Stratejilerinin Dört Boyutu
İşletmeler üretim süreçlerini yönetmek için çeşitli stratejiler geliştirirler. Eğer bu stratejileri gruplamamız gerekirse bunları dört boyutta değerlendirebiliriz kanısındayım. Bu boyutlar bir işletmenin günümüz koşullarında rekabetçi olabilmesi için gerekli olan temel unsurları barındırırlar.
İşletme Lisansı (LTO: Licence to Operate): İşletmeler çalışanları üzerinden müşterilerine hizmet/ürün sağlarlar. Çalışan olmadan üretim; müşteri olmadan satış gerçekleşemez. Bu nedenle işletmelerin öncelikli olarak bu iki bileşene odaklanmaları gereklidir.
a- İşçi Sağlığı ve Güveliği (Safety): Çalışanların fiziksel ve psikolojik olarak işyerinden evlerine dönmelerini sağlayacak ortamın sağlanması her zaman birinci öncelik olmalıdır. Yönetimin, ‘Çalışanlarımızı birinci önceliğe alırız’ yaklaşımı işletme çalışanlarındaki aidiyet duygusunu/çalışma isteğini artırır.
b- Kalite (Quality): Kalite müşterinin geri gelmesidir, ürünün değil. Sanırım bu aşamada fazla söze gerek yok…
Pazar (Market): İşletmeler birçok alanda sıkı rekabet koşullarında faaliyet gösterirler. Rekabet alanları okyanusa benzer. Vahşi rekabetin (köpek balıkları, balinaların olduğu) olduğu alanlar kırmızı, rekabetin az ya da hiç olmadığı alanalar ise mavidir. İşletmelerin, hangi alanlara girileceği ya da hangi alanlardan çıkılacağı; ölçek ya da kapsam ekonomiklerinin nasıl uygulanacağı konuları üretim stratejilerinin bir diğer önemli alt boyuttur. Pazara Duyarlılık, Talep Oluşturan Pazarlama gibi unsurlarla rekabetçi olunacak alanlara (mavi okyanus) yönelmek ya da kırmızı okyanuslarda nasıl rekabetçi olunabileceğini planlamak bu anlamda düşünülmesi gereken konulardandır.
Yetkinlik: Değişen müşteri beklentileri karşısından yetkin iş gücü ve teknoloji olmadan karşılanabilmesi artık neredeyse olanaksız (Akıllı Fabrikalar). Bugün, ciro anlamında iyi büyümeler göstererek bu günlere gelmiş ancak şu an kapanmış ya da zor durumda olan işletmelerin genel durumuna baktığımızda cirosal büyümeyi destekleyecek, organizasyonel ve teknolojik gelişmenin eş zamanlı olmadığını görmekteyiz. Altın yumurtlayan kaz örneğinde olduğu gibi, kazın yaşam koşullarını ihmal edip sürekli ‘yumurtaya’ odaklanmanın neticesinde artık yumurta elde edilemez duruma gelinmiştir. Ürün yerine üretme yeteneğini (insan ve sistem) geliştirmeye odaklanmak bu aşamada gerekli olan bir diğer alt boyuttur. Çeviklik çağında yetkin iş gücüne ve ileri teknolojiye daha önceki dönemlere göre çok daha fazla ihtiyacımız bulunmaktadır.
Maliyet (Cost): Hız ve Kalite parametreleri her ne kadar hijyen koşulları, sipariş kazandıran ana unsurlar olsa da maliyet konusu bir işletme için her zaman öncelikli olarak ele alınması gereken konuların başında geliyor. Hız ve kalitenin yanında maliyet avantajının elde edilmesi bir işletmeyi her zaman ‘en çok tercih edilen’ yapar. Ürün geliştirme ve çevik üretim (Lean / Agile Manufacturing) süreçlerinde yalın/çevik stratejiler ile maliyetleri aşağı almak bu anlamda düşünülmesi gereken alt boyuttur.