Hakan Ömer Gider
Memleketimizden İnsan Manzaraları
Geçtiğimiz ay bazı projeler nedeniyle, ülkemizin çeşitli illerinde bulunma fırsatı yakaladım. Buralarda eğitim verdiğim sırada tanıdığım, tanıştığım sohbet ettiğim kişilerle ilgili yaptığım gözlemlerimi sizlerle paylaşmak istedim. Kişilerin isimlerini vermeden onları sizlere anlatmak, düşüncelerini, yaşam biçimlerini paylaşmak istedim.
Nerelerde bulunduğumu sorarsanız, ilk durağımız Muğla ve çevre ilçelerindeki Arı yetiştiricilerdi, onlarla marka olmayı konuştuk. İkinci durak Iğdır; Onlara da Profesyonel satış becerilerini anlatırken, tabii ki pazarlama konusunda da bir şeyleri paylaştık. Son durak Kars oldu, onlara da markanın önemi ile pazarlamayı anlattık. Bu üç ilde de altışer gün kaldığımı da söylemek isterim. Ayrıca Iğdır ve Kars ta proje gereği işletme ziyaretleri yapıp, sorunlarını da dinlediğimi…
Genel Sonuçlar:
1. Her üç ilin genel sorunu doğal olarak ekonomik sıkıntılar ve içinde bulunulan işteki daralmalar. Fakat her ilde de ayrı yansımış, Arıcılar maliyetleri karşılamakta zorlandıklarını ve üretilen balı satarken uzun vadeli ve düşük fiyat ile verdiklerini söylerken, Iğdır ve Kars esnafı yanlış yatırımlarından bahsetti.
2. Maalesef her üç ildeki üretici, esnaf ve sanayici maliyet hesabı yapmayı beceremiyor (bilmiyor demiyorum) Bu nedenle de kar ve zarar konusunda bilinçsiz davranıyorlar.
3. Garantici hareket nedeniyle, yaptıkları atılımlarda önce mülk, arsa vb. satın alma yoluna giderek (kredili!) daha sonra işletmelerini kuruyorlar. Eğer mülk almayıp, kira ile işe girerlerse mülk sahibinin onları çıkarıp, aynı işi yapacaklarına inanıyorlar…
4. Bu illerin birinde küçük esnaflardan bazıları maalesef müşteri ilişkileri kavramından çok uzak hareket ederek, müşteriye biraz kaba davranıyorlar. Onlar müşteri kum gibidir, biri gelir biri gider sözüne biraz fazla inanmışlar. Bu gidişe devam ederlerse, ulusal ya da yerel zincir konumundaki mağazalara müşterilerini kaptırırlar.
5. Her üç ilde de mevsimsellik kavramı aşılamamış sezonluk işlerle çalışılırken, hava koşulları da özellikle Kars ta ciddi etkiliyor.
6. Her il kendine göre yakın zamanda yaptıkları işlerle ilgili savaş çıkacağını dile getiriyor. Muğla da Arıcılar; Bal toplayıcıları ile üreticiler arasında, Iğdır da Cafe ve Restoran sahipleri; Rekabet nedeniyle birbirleriyle, Kars ta süt fabrikaları (kaşar peyniri üreticileri) arasında da süt savaşları… Tabii ki bu savaşa kadar ulaşacak bir şey değil ama adını biraz vurgulamak için savaş koyan onlar…
7. Hepsinin ortak inancı da krizin biteceği üzerine, bütün krizlerin bittiği gibi bunun da biteceğini düşünüyorlar. Tabii yenilerinin de gelebileceği ihtimalini unutmuyorlar.
Kısaca bu üç farklı şehrin insanları umutla ekmeklerini kazanıyorlar. Bazı iller İstanbul dan 2-3 yıl geriden geliyor, fakat hızla arayı kapatıyorlar. Yeniliğe açık olanlarda var, klasik statükocu olanlarda, şehrini sevende bırakıp başka şehre taşınmayı düşünenlerde…
Bir başkadır benim memleketim…