Barbaros Demirci
2024 Yılında İSO Sıralamasında İkinci 500 Firma İçine Giren Plastik Firmalarının Değerlendirmesi
ISO tarafından yapılan sıralamaya göre, ISO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik firmalarının sayısı 2023 yılında 24, 2024 yılında 26 olarak gerçekleşmiştir. ISO sıralamasında ikinci 500’e giren genel imalat sanayii firmaları, 2024 yılında 2023 yılına kıyasla ortalama olarak dönem karı dışında tüm göstergelerde pozitif performans sağlamıştır. İkinci 500’e giren plastik firmaları ise 2024 yılında 2023 yılına kıyasla dönem karı, ihracat ve çalışan sayısı dışında tüm göstergelerde pozitif performans sağlamıştır.
2024 yılında ISO ikinci 500 firma içine giren 26 plastik firmasının, 2023 yılına kıyasla ve cari fiyatlarla toplam bazda; Üretimden satışları %43 artmış, Net satış hasılatları %40,2 artmış, Brüt katma değerleri %21 artmış, Öz sermayeleri de %32,4 artmış, Net aktifleri %26,5 artmış, Dönem karları %61,9 azalmış, İhracatları %17,1 azalmış, Çalışan sayıları %14,5 azalmıştır.
2024 yılında ISO sıralamasında ikinci 500 içine giren 26 plastik firması, toplam plastik mamul üretiminin dolar bazında %3,9’unu, toplam plastik mamul ihracatının da %3,6’sını gerçekleştirmiştir. 2024 yılında ISO sıralamasında ikinci 500 firma içine giren plastik firmalarının toplam sektör üretiminden aldığı pay %4,1’den %3,9’a gerilerken, toplam sektör ihracatından aldıkları pay da %4,4’ten %3,6’ya gerilemiştir.
Plastik sektöründe faaliyet gösteren ve ISO sıralamasında ikinci 500 arasına giren 26 firmanın 2023 ve 2024 yılları içinde ISO İkinci 500 büyük firma içindeki payları şu şekilde gerçekleşmiştir; Üretimden satışlarda payı % 3,7’den %3,8’e yükselmiş, Net satış hasılatlarında payı % 3,5 olarak kalmış, Yaratılan brüt katma değerde payı % 2’den %1,2’ye gerilemiş, Öz sermaye toplamlarında payı % 1,4’ten %1,3’e gerilemiş, Net aktifler toplamında payı % 1,6’dan % 1,5’a inmiş, Vergi öncesi dönem karında payı % 1,6’dan %1,7’ye çıkmış, İhracat toplamında payı % 2,2’den %1,7’ye gerilemiş, Ücretle çalışanlar toplamında payı % 2,2’den % 1,8’e gerilemiştir.
2024 yılında, plastik sektöründe ikinci 500 firma içine giren firmalarının kısa vadeli borç ödeme güçleri (cari oranları) %156,6 imalat sanayinde ikinci 500 firmanın kısa vadeli borç ödeme güçleri ise aynı dönemde %151,8 olarak plastik sektör ortalamasının 4,8 puan altında gerçekleşmiştir. Özetle, 2024 yılında plastik sektöründe ikinci 500’e giren firmaların net işletme sermaye yeterliliği ve borç ödeyebilme kapasitesi, ISO ikinci 500 firma ortalamasının üstünde gerçekleşmiştir.
ISO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik sektör firmalarının toplam varlıklarının 2024 yılında %52’si dış kaynaklarla finanse edilmiştir. Buna karşılık toplam varlıkların dış kaynaklarla finanse edilme oranı imalat sanayindeki ikinci 500 firma için ortalama %44,8 dir.
Bu durum; ikinci 500’e giren plastik firmalarının 2024 yılında ISO ikinci 500 firma ortalamasına kıyasla daha çok borçlandığını ve genel imalat sanayine göre borçlanma oranının daha büyük olduğunu göstermektedir.
ISO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik sektör firmalarının toplam borçlarının öz sermayelerine oranı 2024 yılında %108,4 toplam imalat sanayii ikinci 500 firmanın toplam Borçlar / Öz Sermaye oranı ise aynı dönemde %81,1 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, 2024 yılında plastik sektöründe ikinci 500’e giren firmaların öz kaynaklarına kıyasla toplam imalat sanayideki ikinci 500 firmadan daha çok borçlandıklarını göstermektedir.
2024 yılında toplam imalat sanayinin ikinci 500 firması, toplam varlıklarının %75,1’ini kısa vadeli borçlarla fonlamışlardır. ISO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik firmalarında ise 2024’te bu oran %75,2 olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında toplam varlıkların kısa vadeli borçlarla fonlanma oranı, İSO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik firmalarında, toplam imalat sanayine kıyasla 0,1 puan daha yüksektir.
2024 yılında öz sermayenin varlık finansmanındaki payı, imalat sanayi ikinci 500 büyük firma için %55,2 plastik sektöründeki ikinci 500’e giren firmalarda ise %48 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, 2024 yılında ikinci 500’e giren plastik firmalarının, imalat sanayi ortalamasına kıyasla, toplam varlıklarının daha küçük kısmının öz sermayelerinden oluştuğunu, başka bir değişle 2024 yılında öz sermaye yeterliliğinde plastik sektörünün, toplam imalat sanayine kıyasla daha güçsüz olduğunu göstermektedir.
2024 yılında yüksek enflasyonun yanı sıra, yılın genelinde artan operasyonel maliyetler ve finansman yükü de karlılığı aşındırıcı rol oynamıştır. Türk lirasının reel değerlenmesi sonucu dış rekabet gücündeki azalma da diğer bir etkili faktör olmuştur. 2024 yılında imalat sanayi ikinci 500 büyük firmanın ortalama satış karlılığı %2,1 ikinci 500’e giren plastik firmalarının satış karlılığı da %2 olarak çok küçük düzeyde gerçekleşmiştir.
2024 yılında aktif karlılığı, ISO ikinci 500 firmada %2,2 ikinci 500’e giren plastik firmalarında %1,8 gibi düşük düzeyde gerçekleşmiştir. Bu düşüş, büyük ölçüde operasyonel karlardaki zayıflamadan kaynaklanmıştır.
2024 yılında özkaynak karlılığı ISO ikinci 500 firmada %3,3 ISO ikinci 500’e giren plastik firmalarında ortalama %4,5 gibi düşük düzeyde gerçekleşmiştir.
2024 yılında ISO ikinci 500’e giren plastik sektörü faaliyet karları ortalaması %6,9 ISO ilk 500 ortalaması da %7,3 olarak gerçekleşmiştir.
2024 yılında ISO sıralamasında ikinci 500’e giren plastik firmalarının FAVÖK oranı %11,9 ISO 500 toplam imalat sanayi ortalaması ise %12,7 olarak gerçekleşmiştir.