DUAL USE 4.0 – Malzemeyi Sistemsel Düşünmek

DUAL USE 4.0 – Malzemeyi Sistemsel Düşünmek: Biyobozunur Plastikler ve Yeni Sanayi Yakınsaması

Spot:
Kasım sayısında otomotiv–raylı sistemler ekseninde “teknoloji havuzu” yaklaşımını tartışmıştık. Bu ay odağımızı daha da derine çekiyoruz: Malzeme. Çünkü malzeme, yalnızca üretimin girdisi değil; ekonomik rekabetin, çevresel sürdürülebilirliğin ve mühendislik kültürünün kalbidir. Ve bu kalpte en güçlü dönüşüm bugün biyobozunur plastikler üzerinden yaşanıyor.

Malzemeyi Sistemsel Düşünmek

Sürdürülebilir mühendislik;
• malzeme seçimi,
• üretim süreçleri,
• enerji verimliliği,
• ürün yaşam döngüsü

boyutlarının tamamını kapsayan bütünsel bir dönüşüm alanı olarak ele alınmalıdır.

Bu nedenle biyobozunur plastikler yalnızca “çevreci bir seçenek” değildir;
döngüsel ekonominin teknik ve stratejik bir uzantısıdır.

Plastiğin yaşam döngüsünü yeniden düşünmek, aslında mühendislik kültürünü yeniden düşünmek demektir.

Kasım Ayında Arel POTKAM’da Gerçekleşen Buluşma

Kasım ayında Arel POTKAM’da NANORC ARGE MÜHENDİSLİK ev sahipliğinde gerçekleşen “Geleceğin Plastikleri Buluşması”, sektörün dönüşüm hızını yerinde görme fırsatı sundu.

Bu buluşma:
• yeni nesil malzeme teknolojilerindeki gelişmeleri takip etmek,
• farklı sektörlerden paydaşlarla iş birliği potansiyelini değerlendirmek,
• biyobozunur malzemelerin hem ticari hem mühendislik gücünü daha geniş bir perspektifte okumak

açısından oldukça yol göstericiydi.

Etkinlikte özellikle tamamen çözünebilen PLA, PHA ve yeni nesil biyokompozitlerin, sürdürülebilirlik kadar rekabet gücü yaratma açısından da belirleyici olduğu vurgulandı.

Yüksek lisans araştırmalarımı plastik malzemelerin daha verimli kullanımı üzerine yapmış biri olarak, bu dönüşümü yerinde takip etmek benim için ayrıca anlamlıydı.

Dual Use Perspektifi: Malzemenin Çoklu Sektöre Açılan Kapısı

Biyobozunur plastiklerin dual use potansiyeli düşündüğümüzden çok daha geniştir.
Aynı malzeme ailesi, farklı sektörlerde eş zamanlı olarak kullanılabilir.

1. Bebek Arabaları ve Bebek Koltukları

• darbe dayanımı
• hafiflik
• toksik içermeyen yapı
• ısı stabilitesi

Yeni nesil biyobozunur kompozitler bu kriterlerin tamamını karşılayabiliyor.

2. Mama Kapları ve Beslenme Çantaları

• gıda temasına uygunluk
• hızlı şekillendirme
• kontrollü bozunma
• maliyet avantajı

Bu ortak özellikler sayesinde aynı malzeme teknolojisi hem mobilite sektörüne hem de gıda temaslı ürünlere hizmet verebiliyor.

Bu, Türkiye’nin güçlü tedarik altyapısı için büyük bir fırsat anlamına geliyor:
Enjeksiyon–kalıpçılık, kompozit işleme, yüzey kalitesi, test ve validasyon kabiliyetlerimiz; biyobozunur malzemeler sayesinde çoklu sektöre ölçeklenebilir.

Kasım sayısındaki yaklaşımın devamı niteliğinde söylemek gerekirse:
Mesele sektör değil; teknolojinin kendisidir.

Türkiye İçin Stratejik Bir Kaldıraç

Türkiye bugün:
• 14 milyar doları aşan tedarik ihracatına,
• 200.000’i aşan nitelikli istihdama,
• Avrupa’nın 3., dünyanın 12. büyük otomotiv üretim hacmine

sahip bir ülke.

Bu altyapı, malzeme odaklı bir dönüşüm için benzersiz bir avantaj sunuyor.

Biyobozunur malzemeler:
• kalıpçılık altyapısını etkin kullanır,
• otomotivin yüzey ve güvenlik standartlarını talep eder,
• medikal ve gıda sektörünün sertifikasyon disiplinini gerektirir.

Bu nedenle malzeme odağı, Türkiye’nin tedarik sanayisine yeni bir “çoklu sektör giriş kapısı” açıyor.

Döngüsel Ekonomi: İhracat Rekabetinin Yeni Dili

Avrupa Birliği’nin karbon maliyetine dayalı düzenlemeleri, malzeme odaklı sürdürülebilirliği zorunlu hâle getiriyor.

Bu nedenle biyobozunur malzemeler artık sadece çevresel değil:

• İhracat rekabetinin,
• tedarik zinciri güvenliğinin,
• marka değerinin
yeni belirleyicisidir.

Türkiye bu dönüşümü hızla benimserse yalnızca ürün değil, malzeme teknolojisi ihraç eden bir ülke hâline gelebilir.

Sonuç: Malzemeyi Değiştirmek, Mühendisliği Dönüştürmektir

Dual use yaklaşımı bu ay bizi malzemenin merkezine getiriyor.
Çünkü malzemeyi değiştirdiğinizde:

• sektörleri,
• üretim dilini,
• rekabet anlayışını,
• tasarım kriterlerini

birlikte dönüştürmüş olursunuz.

Ben de bu dönüşümün aktif bir parçası olmaya devam edeceğim.

(Bu yazı dijital düşünce ikizim Synapta ile hazırlanmıştır.)

Samih Yedievli
Subconturkey – Aralık 2025