M. Göker Sarp
Akıllı Üretim Çağında Teknoloji Yatırımları – II
Dijital Dönüşüm, son zamanlarda en çok konuşulan konulardan biri olsa da firmalar henüz bu konudaki kararlarını tam olarak verebilmiş ve nasıl adım atacaklarını belirleyebilmiş durumda değiller. Aynı zamanda temel yada tamamlayıcı bir çok kurumsal uygulamanın dijital dönüşüm sürecindeki yerleri de bu firmalar tarafından tam olarak anlaşılabilmiş durumda değil.
2000’li yılların başlarında öncelikle akıllı şehirleri, ardından akıllı evleri ve akıllı şirketleri konuşmaya başlamıştık. 2011 – 2014 yılları arasında ise Alman Devleti’nin yüksek teknoloji stratejilerine dayanan Endüstri 4.0 konsepti (en çok kabul gören) ortaya atıldı ve bu fikir giderek gündemimizde daha fazla yer işgal etmeye başladı. Amerika “Smart Factory” ve Japonya “Society 5.0” olarak kendi konspetlerini isimlendirerek dijital ekonomi’de ülkelerinin birer kampanyası haline getirdiler.
Endüstri 4.0 devrimi halen konuşuluyor olsa da son zamanlarda konuyu genelleştirdik ve ağırlıklı olarak Dijital Dönüşüm konseptini konuşur olduk. Kurumsal yazılım ve teknoloji üreticileri de gerçekleştirdikleri temel nitelikteki projelerde başlık olarak artık bu konsepte yer vermeye başladılar.
Türkiye’deki işletmelerde yüksek teknoloji kullanımı ve bu konudaki farkındalık seviyesi oldukça düşük seviyede, kullanımı için gerekli yetişmiş insan gücümüz ile bu konulara ayrılan bütçeler malesef yeterli düzeyde değil.
Dijitalleşme deyince akla gelen teknolojilerden önce kurulması ve kullanılması gereken temel uygulamalar yönünden de yeterli durumda değiliz. Yapılan araştırmalar ve kabul görmüş görüşlere göre (Malesef bu konudaki araştırmalar çok kısıtlı) ülkemizde Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) yazılımlarının kullanım oranı yaklaşım %20, İmalat Alanı Yönetimi (MES) yazılımlarının (ki bunlar üretimden veri toplama yazılımı olarak daha çok bilinirler) kullanım oranı yaklaşık %5, İş Zekası (BI) yazılımlarının kullanım oranı ise yaklaşık %6 düzeyinde olduğu düşünülüyor.
Boston Consulting Group tarafından yapılan araştırmaya göre 100 birim mal üretmek için Amerika’da 100 birim, Türkiye’de 98 birim, Çinde ise 96 birim maliyet oluşuyor. Yeni sanayi devriminde yer alan teknolojiler vasıtasıyla batı dünyası, maliyetlerini düşürmek ve eski üstünlüğünü geri kazanmak istiyor.
Ülkemizde de üretim maliyetlerimiz Batı’ya yaklaşıyor. Buna karşın Türkiye, Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasında bir noktada, Endüstri 3.0 seviyesine henüz gelemedik. Bundan sonra çok daha hızlı hareket etmemiz gerekiyor.
Geçtiğimiz yıl,Türkiye'nin dijital atılım programını hazırlandı ve duyuruldu.
Bu program kapsamında 5 yıllık hedeflerimiz, "36 bin öncelikli teknolojilerde ihtisaslaşmış Ar-Ge personeli, 15 gigabit düzeyinde erişim hızına sahip planlı sanayi bölgesi, 50 gigabit düzeyinde erişim hızına sahip teknoloji geliştirme bölgesi, imalat sanayiinde dijital dönüşüme başlayan bin 700 işletme, 10 dijital teknoloji eğitimi veren tematik meslek lisesi, imalat sanayiinde dijital yetkinlik kazandırılmış nitelikli 75 bin çalışan." olarak belirlendi.
Öncü projeler olarak da "Milli Endüstriyel Bulut", "Dijital İnovasyon Merkezleri" ve "Dijital Dönüşüm Destek Programı" açıklandı.
KOSGEB de dijital atılım programı kapsamında sanayide dijital dönüşüme yönelik bir adım attı. Akıllı dijital teknolojileri destekleme kararı alan KOSGEB, KOBİ Gelişim Destek Programı (KOBİGEL) kapsamında bu defa "İmalat Sanayisinde Dijitalleşme" teması ile yeni çağrısına çıktı.
Akıllı dijital teknolojilerle ilgili ürün ve çözüm geliştirmiş, ürün aşamasına gelmiş KOBİ'ler ile akıllı dijital teknolojileri imalat süreçlerine uyarlamak isteyen işletmeler, "Büyük Verinin Analitik Yöntemlerle İşlenmesi ve İmalat Sanayisinde Kullanımı", "İmalat Sanayinde Nesnelerin İnterneti", "İmalat Sanayisinde Akıllı Sensör Teknolojileri", İmalat Sanayisinde Otonom Robot Teknolojileri", "Yapay Zekaya Dayalı Siber Fiziksel Akıllı Fabrika Sistem ve Bileşenleri" ve "İmalat Sanayisinde Siber Güvenlik" alanlarında proje sunabilecek.
Bir çok firma dijital dönüşüm sürecinin omurgasında ERP çözümlerinin yer aldığını düşünüyor. İlk adımı hangi çözüm veya teknoloji ile atarsanız atın; öncelikle mevcut süreçlerinizi, iş modellerinizi gözden geçirmeniz, iyileştirmeler yapılması gerekiyorsa yapmanız ve süreçlerinizi standartlaştırmanız gerekiyor.