Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Şirketler İçin Yapay Zeka Entegrasyonu Vazgeçilemez (indispensable) Bir Gerçek: AI MUST
Küresel ekonomik rekabette, endüstride yaşanan büyük dönüşümün, transformasyonun, üretime ve hizmete yönelik yeni değer yaratma zincirlerinin arka planında dijital ekosistemler özellikle YAPAY ZEKA entegrasyonunun olduğu gözlemlenmektedir. Dijital dönüşüm özellikle yapay zeka teknolojileri tabanlı endüstriyel- sektörel transformasyonun neden olduğu yeni iş modelleri iş dünyasını aynı zamanda bu muhteşem Dijital ekonominin ekosistemin inşasının bir parçası olmaya zorlamaktadır. Sanayi devrimlerinde yaşanan hızlı gelişmeler yani Endütri 4.0-5.0’a geçiş beraberinde gelen yeni bilim dalgaları, dijital teknoloji devrimi ve buna bağlı dijital toplumsal etkileşime bağlı değişimin, insanı, doğayı, çevreyi önceleyen teknolojik çözümlerin önemini gittikçe artırmakta ve sonuçları itibariyle endüstride ve şirketlerde dijital ekosistemi oluşturan dijital iş modellerinin benimsenmesini daha da hızlandırmaktadır. Sanayi-üretim, hizmet ve tarım sektörlerinde verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve kaliteyi yükseltmek kısacası global dünyada var olmak, rekabet edebilmek, yeşil mutabakata, çalışanların sağlığına, UN-küresel prensiplerine/sosyal gelişim hedeflerine saygılı ve sosyal sorumlu şirket olabilmek boyutuyla dijitalleşme ve yapay zeka teknolojilerinin önemi her geçen gün artmakta olduğu görülmektedir. Yapay zeka entegrasyonu sadece üretim süreçleri için değil aynı zamanda üretim sonrası hizmetin kalitesinin artırılması, küresel bazda çevrimiçi satışlardaki artışın artmaya devam etmesi, tüketiciler ve işletmeler arasında dijital olarak sağlanan etkileşim ve iletişimin geleneksel yöntemlerden daha fazla ön plana çıkması, etkisini artırması açısından da önem arz etmektedir. Bu bağlamda, şirketlerde YAPAY ZEKA tabanlı dijital iş modellerine geçişin, dijitalleşme-dijital ekosistem odaklı yeniden yapılanmaların kısacası şirket içi dijital dönüşümün ve tabiri caiz ise yapay zeka eko-sisteminin inşasına yönelik faaliyetlerin hız kazandığı görülmektedir.
Birçok kurumsal şirket, yeni değer yaratma potansiyeli ve hedefleri doğrultusunda artık aktif olarak yapay zeka bazlı dijital ekosistem iş modeline geçmeye başlamıştır, İşini büyütmek, pazarı ve portföyü genişletmek, yeni ürün ve hizmetlerden gelir elde etmek için katma değer üreten entegre yapay zeka ekonomisine yani dijital ekonomiye-dijital işletmeciliğe geçmeyi tercih etmektedir.
Dijital dünyanın, dijital teknoloji devriminin, dijital üretimin, dijital ticaretin, dijital hizmetin geldiği noktada şirketler ihtiyaçlarına uygun bir YAPAY ZEKA ekosistem stratejisi üzerine hem yatırım yapmaya başlamak hem de yeni dijital iş modellerine, organizasyon ve yönetim seçeneklerine geçmeyi ve entegre olmayı değerlendirmek zorunda kalmaktadırlar. Hangi ölçekte olursa olsun iş dünyası ve şirketler açısından bu süreç yeni rekabet düzenine, sermaye biriktirme modeline ve yeni mikro-ekonomi endüstriyel dijital-yeşil-sosyal düzene geçiş açısından vazgeçilemez bir görev, şirket sahipleri veya şirket yöneticileri için kaçınılmaz bir gerçek, bir vizyon ve misyon olarak karşılarına çıkmaktadır.
Şirketlerin yapay zeka ekosistem stratejilerini içinde bulundukları sektörün özellikleri, eğilimleri ile bunların değişen rekabet koşullarına uyumu ve özellikle şirketin insan kaynağının “uygunluğunu” değerlendirerek mesafe almaya çalıştıklarını görüyoruz. Şirkette entegre yapay zeka dijital ekosistemin inşası, bu süreci yönetecek nitelikli insan kaynağı istihdamı ve elbette yeni nesil yönetici profili ile birlikte verimliliği artırmak, yüksek katma değer yaratmak, işi büyütmek, yeni ürün-hizmetler geliştirmek, yenilikçi-bütüncül uçtan uca inovatif çözümler oluşturmak suretiyle kaliteyi-operasyonel verimliliği artırmak-maliyetleri düşürmek gibi hedeflere ulaşmak amaçlanıyor.
Şirketlerde dijital entegre yapay zeka ekosistemin kurulması iç-dış paydaşlar ile işbirliği, temel işi ortaklıkları aracılığıyla büyüme veya sıfırdan bir ekosistem oluşturmak şeklinde olabiliyor. Bu bağlamda, şirketler yapay zeka teknolojileri firmaları ile işbirliği veya ortaklıklar geliştirerek, mevcut altyapılarını ve teknolojilerini optimize etmek suretiyle sadece verimliliği artırmakla kalmıyor aynı zamanda yeni gelir akışları yaratabilmekte, yeni pazarlara-müşterilere ulaşabilmekte ve operasyonel maliyetlerini düşürebilmektedirler.
Büyük firmaların veya KOBİ’lerin dijital yapay zeka ekosistemlerine entegre olması, yeni ‘Çözüm Ortakları’ bulması şirketlerin bu ekosistem içinde daha kolay değer yaratması ve başarılı ekosistem oyuncuları arasında yer alması her türlü ölçek ekonomisi içinde ayakta kalmasını sağlıyor.
ŞİRKETLERDE ‘İNSAN MERKEZLİ-HUMAN CENTRIC’ YAPAY ZEKA EKOSİSTEMİN TESİSİ İÇİN ÖNCELİKLE YAPILMASI GEREKENLER:
-Şirket bazında ve şirketin paydaşları ile gerçekleştirilecek dijital etkileşim-dijital entegrasyon için GELİŞMİŞ ANALİTİK DİJİTAL YAPAY ZEKA ŞİRKET ZEKASI oluşturmak, yönetim kademesinden en alt çalışana kadar dijital yetkinliği yüksek insan kaynağının şirket bünyesinde oluşturulması, devamlılığı için ise eğitim kanalarının, yetenek geliştirme, YENİDEN YETENEK KAZANMA imkanlarının çalışanlara sağlanması
-Geleneksel şirket yönetim ve organizasyon modelinin terk edilerek, dijital yapay zeka teknolojileri tabanlı yönetimsel ve operasyonel yeniden yapılanmaya geçilmesi İnovasyona, girişimciliğe, katılımcılığa, paylaşıma, ortaklıklara, müşteri memnuniyetine odaklı yeni bir şirket felsefesinin benimsenmesi
-Şirketin mevcut yetkinliklerini, kapasitesini, yetkinlik alanlarını organize eden ve aynı zamanda şirketin potensiyelini-yetkinliklerini geliştirmeye, büyütmeye yönelik işbirliklerine-sinerjiye açık ortak platformların, programların, projelerin içinde yer almasına yönelik çalışmaların yapılması, özellikle yapay zeka teknolojileri geliştiren START-UP firmaları, üniversiteler ve diğer araştırma enstitüleri ile işbirliklerinin tesis edilmesi
-Son olrak ‘Büyük Veri^ Biliminden faydalanmaya yönelik veri mühendisliğinin şirket politikalarının merkezinde yer almasının sağlanması